Hoogbegaafden stoten vaak op de luxegedachte dat hun aanleg automatisch tot succes zal leiden. Niets is minder waar. Om van hoogbegaafdheid te kunnen spreken, is er meer nodig dan alleen een hoge intelligentie. Ook motivatie en creativiteit spelen een grote rol. Hoogbegaafden werken zeer gedreven, maar vaak op hun eigen manier waardoor ze soms als lastige rebellen beschouwd worden. Om deze aanleg in goede banen te leiden zijn er gunstige omgevingsfactoren nodig, mensen die het talent opmerken en de nodige ondersteuning kunnen bieden. Hier loopt het vaak mis vanuit de luxegedachte dat het met zo’n intelligente mensen wel vanzelf zal lopen.
Naast een bijzondere intelligentie zijn perfectionisme, rechtvaardigheidsgevoel, hooggevoeligheid en een kritische instelling zijnskenmerken van hoogbegaafden.
Men komt als hoogbegaafde vaak alleen te staan in zijn/haar beleving. Dit maakt bijzonder kwetsbaar. Depressies komen vaak voor. HB hebben als kind vaak al beslist om hun anders zijn weg te stoppen en te zijn wat anderen van hen verwachten om geaccepteerd te worden. Door het ontkennen van hun eigen essentie en hun aanpassingsgedrag, kunnen ze vervreemd raken van zichzelf en lijden onder hun prijsgegeven essentie.
In therapie leren we om hoogbegaafdheid als een waardevolle eigenschap/gave te zien en weer te vertrouwen op eigen krachten en talenten.