Kippenvel, elke keer als je dat stukje van dat ene liedje hoort.
De wetenschap zoekt een antwoord op de vraag wat muziek met ons doet.
Muziek maakt je slim. Luister naar Mozart.
Ondertussen is deze uitspraak al zeer gekend. Dit was het resultaat van Amerikaans onderzoek dat een paar jaar geleden alle kranten haalde. Het werd het Mozart-effect genoemd.
Eén groot misverstand, zegt Henkjan Honing[1], hoogleraar muziekcognitie aan de Universiteit van Amsterdam. ,,Muziek van Mozart maakt ons niet slimmer, hetzelfde effect wordt ook bereikt met andere muziek. Het gaat om muziek waar je vrolijker van wordt, daar word je tijdelijk wat slimmer van.” En…van welke muziek je vrolijk wordt is voor iedereen anders.
Muziek als medicijn?
Kunnen we een lijst raadplegen wat te luisteren om in een bepaalde stemming te komen? Neen, zegt onze hoogleraar, alleen jouw lievelingsmuziek heeft een effect op je gemoed. Muziek geeft ontzettend gemakkelijk toegang tot ons geheugen. Een stukje muziek roept een bepaalde herinnering op en brengt ons in de stemming van toen. Eigenaardig genoeg hebben foto’s, toch bedoeld om herinneringen te bewaren, dat veel minder.
Uit eigen ervaring:
Bij een één op één coaching:
Een achtjarige coachee heeft een traumatische ervaring gehad in zijn prille kinderjaren. Hij vraagt om samen een lied te beluisteren waarbij hij tot rust komt. Ik schrijf nadien de partituur voor hem uit. Telkens als hij het moeilijk heeft speelt hij dit lied aanvankelijk op blokfluit, nu ook op piano. Zijn mama zegt dat hij dan zienderogen tot rust komt. Niet alleen het luisteren, maar het zelf kunnen reproduceren heeft een enorme goede invloed op zijn stemming.
Groepscoaching:
Een negenjarige coachee had het zeer moeilijk met de scheiding van zijn ouders. Van nature was het een heel vrolijke, goedlachse jongen. Nu was hij ongewoon stil in de klas en wilde hij niet meer deelnemen aan sociale activiteiten zoals de turnkring en de jeugdbeweging. Thuis reageerde hij vaak boos en werd soms agressief naar zijn mama en zijn zusje. Door samen te musiceren en rollenspellen te spelen, kwamen zijn emoties naar boven. In het begin nam hij steeds een stil instrument en volgde de groep. Maar zienderogen zag je dat zijn zelfvertrouwen een boost kreeg en nam hij soms de leiding over het groepsmusiceren. Hij voelde zich goed in deze groep, hij had terug zin in het leven. Dit gevoel nam hij mee naar huis en naar zijn andere activiteiten.
Het samen muziek maken stimuleert de sociale ontwikkeling van kinderen. Om goed samen muziek te kunnen maken, moet je rekening met elkaar houden, letterlijk en figuurlijk goed op elkaar ingespeeld zijn en samen werken. Deze muziek hoeft daarom niet moeilijk te zijn, gewoon met een klein motiefje werken brengt al een groot gevoel van samenhorigheid en zelfbewustzijn. Ieder kind draagt zijn steentje bij om tot een resultaat te komen. Kinderen met een gebrek aan zelfvertrouwen voelen zich gerespecteerd. Zij durven deel te nemen aan de interactie. Dit komt hun ontwikkeling ten goede. De drempel is uiterst laag, er is geen muzikale bagage voor nodig.
Maar ook naar muziek luisteren heeft een positief effect op kinderen. Zeker in de puberteit wordt vooral het luisteren naar muziek belangrijker. Jongeren zijn vaak erg bezig met muziek. Vaak hebben zij een voorkeur voor bepaalde muziek wat hen helpt bij het vormen van hun identiteit en het zich aansluiten bij een groep. Veel jongeren gebruiken muziek ook om uiting te geven aan hun emoties. Na een zware dag op school draaien ze harde muziek om boosheid te uiten of even te ontladen. Rustige muziek kan helpen bij het uiten van verdriet en vrolijke muziek kan een flinke oppepper geven. Hoe helpend kan dit zijn als je dat in beperkte groep of individueel kan delen. Emoties, gevoelens…vaak zo moeilijk bespreekbaar…worden via een muziekfragment makkelijker verteld.
[1] Carina Twerda: Psyche https://www.gezondheidenco.nl/de-invloed-van-een-liedje-wat-doet-muziek-met-een-mens/